Türkiye Ar-Ge ve inovasyon tarihinin son 16 yılına aktif şekilde katılmış bir ekip olarak 2020 yılında başlattığımız SER Danışmanlık Türkiye Ar-Ge ve İnovasyon Raporu’nun dördüncüsünü kamuoyunun dikkatine sunuyoruz. Raporumuzun yola çıkış amacı bakımından 2023 yılının ayrı bir önemi var. Çünkü Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yıldönümü aynı zamanda yüz yıllık birikimimizi değerlendirme ve ülke olarak katettiğimiz mesafeyi görme imkanı vermektedir.  Bu sebeple biz de heyecanlıyız çünkü bu raporun da temel amacı; ülkemizin teknoloji, üretim, bilimsel gelişim ve genel olarak ekonomik kalkınma yolunda hangi yolları kat ettiği, hangi hamlelerin arzulanan neticeleri doğurduğu ve nerelerde iyileştirmeye ihtiyaç olduğu gibi konuları mercek altına almaktır.

Özetle şunu söylemek mümkündür: Bugün, yukarıda saydığımız alanlarda ulaştığımız seviye, tam arzuladığımız düzeyde olmasa da bu ülkeyi bizler ve çocuklarımız için hür bir vatan kılmak uğruna canını veren şehitlerimizin ve Cumhuriyetimizin kurucularının çabalarının boşa gitmediğini göstermektedir.

Erişebildiğimiz en erken verinin ait olduğu 1962 yılında sadece 4 milyon dolar civarında olan imalat sektörünün yıllık ihracatı bugün 190 milyar dolara yaklaşmıştır[1]. Son altmış yılda dünyada bu değeri en çok artıran ilk 3-4 ülkeden biriyiz. Üstelik yüksek teknoloji ve orta-yüksek teknolojinin toplam payı bu tutar içinde %35’i aşmıştır. 1962’de -sırasıyla- Gabon, Afganistan, Surinam, Peru, Senegal ve Madagaskar’ın hemen altında olan ve verisine ulaşılan 70 ülke içinde 43. Sırada olan Türkiye bugün -sırasıyla- Avusturya, İsveç, Macaristan, BAE, Slovakya, Danimarka, Brezilya, Romanya ve İsrail’in üzerinde ve veri paylaşan 103 ülke içinde 21. sırada yer almaktadır.[2] Bu veri, önemli ekonomik bağımsızlık göstergelerinden biri olan imalat sanayi ihracatında muasır medeniyetlerden uzak olmadığımızı söylemektedir. Görünen şudur: Evet, daha iyisini yapmamız gerekiyor ama doğru yoldayız.

Raporumuzda, verileri bu yıl içinde paylaşılan 2022 yılı özelinde ve son 10 yıl genelinde Türkiye’deki Ar-Ge ve inovasyon performansı farklı boyutları ile ele alındı. Ar-Ge harcamaları, araştırmacı sayısı, toplam istihdam, yüksek teknoloji ihracatı, toplam bilançolar/gelir tabloları, akademik yayın ve patent sayıları gibi parametrelere teknoloji düzeyi, sektör, ülke, bölge gibi kategoriler bazında odaklanıldı. Ayrıca Türkiye’nin Ar-Ge ve inovasyon performansı her bir temel parametre bazında OECD ülkeleri ile de kıyaslandı.

Ekosistem için önemli gördüğümüz ulusal ve uluslararası teşviklerle ilgili istatistikler de paylaşıldı. Teknopark ve Ar-Ge/tasarım merkezlerinde yürütülen çalışmalara biraz daha yakından bakıldı. İhracat içindeki teknoloji düzeylerine ve melek yatırımcılar ile girişim sermayesi kuruluşlarının yatırımlarına projeksiyon tutuldu.

Teknoloji düzeylerine göre şirketlerin üretim hacmi, çalışan sayısı, ihracat miktarı ve ciro gibi göstergeleri analiz edildi. Türkiye’de Ar-Ge ve inovasyonun gelişimine yönelik yapılmış akademik çalışmalar ve kamu kuruluşları tarafından sağlanan desteklerle ilgili yapılan değişiklikler paylaşıldı.

Kuruluşça benimsediğimiz sürekli gelişim ilkesini bu rapor hazırlama sürecinde de uygulayarak her yıl rapora yeni veri kaynakları ilave ediyoruz. Ekibimizin yoğun emeğinin ürünü olan bu raporla ilgili eleştirilerin ve önerilerin bizimle paylaşılmasından memnuniyet duyacağımızın da bilinmesini isteriz.

[1] TÜİK’te 2022 imalat ihracatı tutarı 240 milyar dolardır. Sadece bu paragraftaki tespitin sağlıklı bir karşılaştırma sonucunda olması için Dünya Bankası verileri baz alınmıştır.

[2] Dünya Bankası veri bankasından iki gösterge çarpılarak bulunmuştur. Birinci gösterge mal ihracatı, ikincisi de mal ihracatı içinde imalatın payı.

RAPORU İNDİRMEK İÇİN TIKLAYINIZ >>

Önceki yıllara ait raporlara aşağıdaki bağlantılardan ulaşabilirsiniz

2020

2021

2022